Akwaplanacja: co to jest, co się dzieje i jak tego uniknąć

Akwaplanacja: co to jest, co się dzieje i jak tego uniknąć

Czy poczułeś pogorszenie stabilności auta po wjechaniu w kałużę przy dużej prędkości? Jeśli tak, to doświadczyłeś/aś zjawiska akwaplanacji. Czym jest akwaplanacja, dowiesz się w poniższym artykule.

Akwaplanacja — co to takiego?

Akwaplanacja — co to takiego

Zjawisko akwaplanacji występuje, kiedy opona samochodu nie jest w stanie odpowiednio szybko odprowadzić nadmiaru wody, ponieważ ciśnienie hydrodynamiczne wody w kałuży jest większe od siły nacisku opony na podłoże, co powoduje utratę przyczepności opony i jej oderwanie się od podłoża. Auto zaczyna „płynąć”, a kierowca traci kontrolę nad sterowaniem pojazdu. Aquaplaning na autostradzie lub na drodze szybkiego ruchu jest szczególnie niebezpieczny.

Akwaplanacja jest również znana jako aquaplaning, hydroplaning i poślizg hydrodynamiczny.

Rodzaje akwaplanacji

 Rozróżnia się dwa rodzaje akwaplanacji — wzdłużną i poprzeczną. 
  • i Akwaplanacja wzdłużna
    Akwaplanacja wzdłużna powstaje, kiedy samochód jadący prosto wjeżdża w wodę. To sprawia, że samochód przestaje reagować na ruchy kierownicą (kierownica jest lekka) i kierowca traci nad nim kontrolę, nie może wykonać korekty toru jazdy. Tył samochodu zaczyna uciekać na boki.
  • i Akwaplanacja poprzeczna
    Akwaplanacja poprzeczna powstaje, kiedy samochód wjeżdża w wodę podczas skręcania. Auto wypada z drogi, ponieważ nie podąża wraz z łukiem drogi, czyli nie mieści się w zakręt. Kierowca usłyszy także głośniejszą pracę silnika i jego wyższe obroty. Bardzo często włącza się kontrolka ESP.

Jakie jest ryzyko poślizgu podczas jazdy w czasie deszczu?

Największe ryzyko poślizgu jest na początku deszczu, ponieważ wtedy piasek i inne zanieczyszczenia na drodze są podrywane przez wodę. To może doprowadzić do utraty przyczepności kół.

PS. Jest to jedno z pytań egzaminacyjnych na teoretycznej części testu na prawo jazdy. Każdy kierowca powinien to wiedzieć.

Należy pamiętać też o prawach dotyczących drogi zatrzymania pojazdu. Kiedy kierowca dwukrotnie zwiększa prędkość, to droga hamowania wydłuża się czterokrotnie, a jeśli prędkość zostanie zwiększona trzykrotnie, to droga hamowania wydłuża się aż dziesięciokrotnie. Czyli droga zatrzymania pojazdu na suchej nawierzchni rośnie z kwadratem prędkości. A jak to wygląda w przypadku mokrej nawierzchni? Droga hamowania będzie o kilka razy dłuższa niż na suchej.

 Czynniki, które wpływają na powstanie akwaplanacji: 
  • i Rodzaj i stan bieżnika opony opona nie może być mocno wyeksploatowana, głębokość spadła poniżej dopuszczalnego 1,6 mm;
    Czynniki, które wpływają na powstanie akwaplanacji: bieżnika opony
  • i Za niskie ciśnienie w oponach;
  • i Szerokość opony;
  • i Kiepski stan dróg, czyli koleiny i dziury na drogach, zużycie nawierzchni;
  • i Rodzaj jezdni, czyli beton, asfalt bitumiczny;
  • i Głębokość wody, im więcej wody, tym większe ryzyko hydroplaningu;
  • i Skład wody, np. w kałuży są rozpuszczone zanieczyszczenia, powstałe w wyniku rozlanych smarów i sól drogowa;
  • i Zużycie elementów zawieszenia, np. amortyzatorów, co pogarsza przyczepność;
  • i Ciężar auta — lekkie pojazdy są bardziej podatne na aquaplaning;
  • i Wysoka prędkość pojazdu, niedopasowana do warunków pogodowych.

Aquaplaning — co zrobić w takiej sytuacji?

Brzmi to banalnie, ale przede wszystkim należy zachować spokój. Pierwszym odruchem kierowcy może być gwałtowne hamowanie, ale w takiej sytuacji nie powinno się gwałtownie naciskać pedał hamulca. Kierowca powinien zdjąć nogę z gazu, aby samochód wytracił prędkość i stał się sterowny. Jeśli samochód nie jest wyposażony w system ABS, pedał hamulca można przycisnąć, ale trzeba to zrobić bardzo delikatnie, tzw. metodą pulsacyjną. Nerwowe i gwałtowne ruchy kierowcą także nie poprawią sytuacji. Obracanie kierownicy nie jest zalecane, ewentualne ruchy muszą być delikatne i małe.

To nie akwaplanacja jest przyczyną większości wypadków na mokrych drogach, tylko paniczna reakcja kierowców na nagłą utratę kontroli nad pojazdem. Aby odzyskać nad nim kontrolę, samochód musi spokojnie wytracić swoją prędkość.

 Twoje auto nie ma systemu ABS — co musisz wiedzieć o hamowaniu pulsacyjnym: 

Hamowanie metodą pulsacyjną jest złośliwie nazywane „ABS-em dla ubogich”. Kierowca nie może liczyć na pomoc komputera, tylko sam jest odpowiedzialny za utrzymania kontroli nad pojazdem w trakcie hamowania na śliskiej nawierzchni. Kierowca musi szybko i często wciskać i opuszczać pedał hamulca, jak tylko zauważy, że jego auta nie zwalnia mimo naciśnięcia pedału hamulca i nie reaguje na ruchy kierowcy. Jest to prawdziwa sztuka, ponieważ siła nacisku na pedał nie może być duża. Naciśnięcie pedału ma doprowadzić do stanu lekkiego blokowania, a zwolnienie ma odblokować koła. Ważne jest zachowanie spokoju, ponieważ gwałtowne hamowanie tylko pogorszy sytuację.

Wskazówka: na pedał hamulca najlepiej dociskać częścią stopy w pobliżu śródstopia, palce mają być oparte o oś pedału hamulca lub o jego dźwignię. To sprawia, że zwolnienie pedału hamulca jest utrudnione, czyli zawsze występuje skok jałowy, który zapewnia prawidłową pracę pompy hamulcowej. Częstotliwość nacisków na pedał zwiększa się nawet dwukrotnie. Dobrym pomysłem jest przećwiczenie hamowania pulsacyjnego, żeby wiedzieć, jak go zastosować w sytuacji awaryjnej.

Aquaplaning a opony

O ile kierowcy nie mają wpływu na dziury na drogach, to mogą zadbać o ogumienie swoich czterech kółek. Stan opon ma wpływ na ich przyczepność, czyli de facto kontrolowanie pojazdu i toru jazdy.

  • i Zbyt niskie ciśnienie w oponach sprawia, że powierzchnia opony nie przylega całkowicie do nawierzchni.
  • i Bardzo ważna jest rzeźba bieżnika. Najgorzej odprowadzają wodę opony symetryczne, najtańsze opony na rynku. Lepiej radzą sobie opony z bieżnikiem kierunkowym lub asymetrycznym, ponieważ ich rowki są skonstruowane tak, aby pchały wodę w jednym kierunku, czyli do przodu, w stronę boków. Kolejnym ważnym parametrem opony jest jej profil. Niskoprofilowe opony trudniej wydostaną się z koleiny, czyli utrudniają kierowcy zapanować nad autem. Ważny jest rozmiar opony. Szeroka opona jest również bardziej podatna na hydroplaning. Dlaczego? Otóż musi odprowadzać więcej wody, co może doprowadzić do wzrostu ciśnienia hydrodynamicznego wody i utworzenia klina wodnego. To nie znaczy jednak, że szeroka opona z wyższej półki będzie gorsza od tańszej węższej opony. Pod uwagę trzeba wziąć m.in. szerokość rowków.
  • i Przy zakupie nowych opon zwróć uwagę na „Klasę przyczepności opony”. Ta informacja jest podana na etykiecie każdej opony. Klasa przyczepności jest podawana w kategoriach od A do G, gdzie A oznacza najlepszą przyczepność, a G najgorszą. Różnica między kategorią A i kategorią G jest ogromna — może wynieść aż 18 metrów, czyli tyle, ile mniej więcej wynosi długość małego, miejskiego samochodu.
    Przy zakupie nowych opon zwróć uwagę na „Klasę przyczepności opony”

Jak zapobiec powstawaniu aquaplaningu?

Dobry kierowca zawsze dostosowuje prędkość swojego auta do warunków panujących na drodze. Czyli po prostu trzeba ograniczyć prędkość, kiedy na drodze jest mokro, nawet jeśli nie ma nikogo innego na drodze. Jeśli na drodze oprócz nas są też inne pojazdy, należy zachować bezpieczną odległość — musi być znacznie większa niż w czasie jazdy, kiedy jest sucho. Przed podróżą sprawdź ciśnienie w oponach, nie może być za niskie. Kontroluj także grubość bieżnika — opony z płytkim bieżnikiem nie są stanie odprowadzić wody spod kół. Aquaplaning jest bardzo niebezpiecznym zjawiskiem, dlatego zawsze bezpiecznie prowadź swoje auto.

    Twój profil jest Twoim osobistym asystentem

    Śledzi wydatki na auto, prowadzi książkę serwisową, harmonogram wymiany i zapisuje ulubione materiały, notatki i dokumenty