Co to jest i jak działa system ABS? (Anti-Lock Breaking System)

O systemie ABS słyszał każdy kierowca, ale nie każdy tak naprawdę zna zasadę jego działania lub potrafi odpowiedzieć na pytanie, czym jest układ przeciwblokujący. W tym artykule przedstawiamy definicję tego systemu, jego funkcje oraz w jaki sposób działa on podczas hamowania pojazdem.

ABS to układ przeciwblokujący, który ma za zadanie uniemożliwić całkowite zablokowanie kół podczas hamowania i utrzymać w ten sposób zdolność do kierowania samochodem. Sprawdza się on szczególnie w razie gwałtownego hamowania awaryjnego, asystując kierowcę i utrzymując stabilność pojazdu, dzięki czemu koła odzyskują przyczepność, a kierowca jest w stanie skorygować tor jazdy podczas hamowania. Zachowanie kierowalności auta dzięki temu układowi jest równie istotne w przypadku konieczności wykonania nagłego manewru, np. wyminięcia przeszkody z równoczesnym użyciem hamulców.

Historia systemu ABS instalowanego w samochodach osobowych sięga lat 70-tych XX wieku. Obecnie można go również znaleźć w motocyklach i autobusach. Od 2004 roku wszystkie samochody produkowane w Unii Europejskiej posiadają go w ramach wyposażenia obowiązkowego. Wszystkie nowe auta kupione w Polsce po 2006 roku również mają ten system w standardzie.

Budowa systemu ABS

 Obecnie głównymi elementami układu zapobiegającego blokowaniu kół są: 

Zasada działania

Ideą układu przeciwblokującego jest eliminacja konieczności użycia techniki hamowania pulsacyjnego podczas pokonywania zakrętów. System załącza się automatycznie w razie hamowania awaryjnego, a na pedale hamulca można poczuć lekkie drgania, co jest zupełnie normalnym zjawiskiem.

Zadaniem ABS-u jest rozdział siły hamowania poprzez zmniejszenie ciśnienia w układzie hamulcowym. W ten sposób koła ślizgają się tylko w 10-40%, dzięki czemu nie dochodzi do ich pełnego zablokowania jak w przypadku całkowitego poślizgu. Takie kontrolowane ślizganie się, a następnie blokowanie kół pozwala na przywrócenie stabilności pojazdowi, odzyskanie przyczepności na drodze i korektę toru jazdy z wciśniętym pedałem hamulca. To wszystko odbywa się bardzo szybko dzięki indywidualnym czujnikom prędkości obrotowej na każdym z kół oraz sterownika, który w ułamku sekundy odbiera odczyty z czujników, a ciśnienie w kołach jest odpowiednio zmniejszane, a następnie ponownie zwiększane za pomocą modulatora ciśnienia.

Układ przeciwblokujący spełnia również swoją rolę podczas nagłego hamowania na prostym odcinku drogi. W przypadku mokrej nawierzchni droga hamowania znacznie się skraca, a przy hamowaniu na suchej drodze opony pozostają w dobrym stanie technicznym ze względu na brak całkowitego blokowania kół.

Jak hamować z ABS?

Układ przeciwblokujący symuluje hamowanie pulsacyjne bez konieczności wciskania i puszczania pedału hamulca. Podczas hamowania awaryjnego wystarczy, że kierowca mocno wciśnie jednocześnie pedał hamulca i sprzęgła oraz pozostawi je wduszone jak najmocniej, aż do minięcia zagrożenia. W żadnym wypadku nie należy puszczać pedałów. Zaangażowanie sprzęgła w hamowanie awaryjne jest istotne, ponieważ bez niego mogłoby dojść do zatrzymania silnika. Nie należy sugerować się wibracjami pochodzącymi z pedału, ponieważ system ABS “wypycha” go z drugiej strony, dlatego tak ważne jest zachowanie ciągłego nacisku na pedał ze strony kierowcy.

Nawet w przypadku konieczności zahamowania przed przeszkodą można nadal mocno wciskać pedał hamulca, dzięki układowi przeciwblokującemu samochód wykona płynny i łagodny manewr skrętu, wymijając ją. System ABS pozwala na zachowanie potrzebnej kierowalności pojazdu przy utrzymaniu jak najkrótszej drogi hamowania. Istnieją jednak pewne wyjątki w tej kwestii. Na sypkich nawierzchniach, np. śniegu lub piasku, kiedy przyczepność auta jest dość niska, układ zapobiegający blokowaniu kół nie skraca drogi hamowania, jednakże pozwala zachować kontrolę i skorygować tor jazdy oraz zachować stabilność samochodu, co jest niezbędne do wyminięcia przeszkody. Z tego względu ten system jest niezastąpionym asystentem hamowania, który spełnia swoją rolę w każdych warunkach pogodowych.

Ponadto hamowanie bez ABS-u wymaga odpowiedniej techniki i doświadczenia kierowcy, przez co jest dość skomplikowanym zadaniem, którego skutki mogą być nieprzewidywalne, jak np. duże ryzyko wpadnięcia w poślizg. Hamowanie awaryjne w trudnych warunkach z tym układem jest znacznie łatwiejsze dla każdego kierowcy bez względu na jego umiejętności i zdolności.

Najczęstsze usterki

System ABS nie jest bezobsługowy i wymaga wymiany elementów w razie ich uszkodzenia. Problemy z układem można rozpoznać po świecącej się kontrolce ostrzegawczej, dlatego jej obserwacja jest istotna. Po zapaleniu się lampki należy dokonać diagnostyki układu w warsztacie i jak najszybciej rozwiązać przyczynę usterki.

Najczęściej występującym problemem z układem przeciwblokującym jest uszkodzony czujnik prędkości obrotowej kół. Przy jego oględzinach trzeba również sprawdzić, czy jego wiązka przewodów jest w odpowiednim stanie technicznym. Problem może również dotyczyć awarii sterownika. W takie sytuacji najbardziej opłacalna jest wymiana tego urządzenia na nowe.

Jeżeli doszło do zapowietrzenia układu hamulcowego, to często prowadzi to do zmniejszenia wydajności systemu ABS. Odpowiednio przeprowadzone odpowietrzenie układu pozwoli usunąć źródło problemu. Z tego względu, że dana procedura jest dość skomplikowana, warto powierzyć ją specjaliście w warsztacie samochodowym. Dbanie o odpowiedni stan systemu zapobiegającego blokowaniu kół wiąże się z regularnym serwisowaniem układu hamulcowego. Istotnymi czynnikami są tutaj jakość i ilość płynu hamulcowego, ponieważ płyny zawierające powyżej 3% wody mogą doprowadzić do rdzewienia zaworów modulatora ciśnienia, a tym samym zakłócać prawidłową pracę systemu.

System ABS jest niezastąpioną częścią każdego współczesnego samochodu. Dzięki zapobieganiu poślizgowi kół, które doprowadziłoby do ich zablokowania, utrzymuje przyczepność pojazdu na zakrętach w razie konieczności hamowania. Bez niego ryzyko wpadnięcia w poślizg, a w konsekwencji wypadku drogowego byłoby ekstremalnie większe. Zatem odpowiednia eksploatacja układu przeciwblokującego, dbanie o stan jego elementów oraz właściwa technika hamowania zapewniają kierowcy bezpieczeństwo i pewność podczas hamowań awaryjnych. W naszym sklepie internetowym znajdziesz wszystkie niezbędne elementy do systemu ABS oraz wiele innych części samochodowych i produktów motoryzacyjnych w atrakcyjnych cenach.