Jak odpowietrzyć układ chłodzenia

Układ chłodzenia jest bardzo ważnym systemem samochodowym, którego stan wpływa bezpośrednio na działanie silnika. Jeżeli w układzie nie ma odpowiedniej ilości płynu chłodniczego lub jest on zapowietrzony, może dojść do przegrzania jednostki napędowej i poważnych awarii. Dlatego warto wiedzieć, jak odpowietrzyć układ chłodzenia, ponieważ nie jest to skomplikowana czynność i można ją wykonać samodzielnie, nawet jako początkujący kierowca. Prawidłowa praca silnika i jego bezawaryjność zależą bowiem od niezawodnego działania układu chłodzenia. Z naszego artykułu dowiesz się, jak przeprowadzić tę procedurę we własnym garażu.

Rola układu chłodzenia

Podstawową funkcją tego układu jest oczywiście chłodzenie silnika, ale dodatkowo należy pamiętać, że zbyt niska temperatura również nie jest właściwa dla pracy jednostki napędowej. Dlatego rolą układu chłodzenia jest podtrzymywanie optymalnej, bezpiecznej temperatury pracy silnika. Zimny silnik nie działa prawidłowo. Odpowiednia temperatura ma bowiem ogromne znaczenie na spalanie mieszanki paliwowo-powietrznej oraz jej skład. W niskiej temperaturze proces spalania jest zaburzony, a emisja tlenków węgla i węglowodorów jest na wyższym poziomie.

Układ chłodzenia w silnikach benzynowych, podtrzymując właściwą temperaturę roboczą, zapewnia odparowanie paliwa, zapobiegając osadom na cylindrach, które pojawiałaby się na zimnej jednostce napędowej. W silnikach diesla jego temperatura ma istotny wpływ na samoczynny zapłon. Poza tym silnik utrzymujący właściwą temperaturę pracy jest mniej podatny na korozję i bardziej trwały, a olej silnikowy zapewnia w takich warunkach najlepsze smarowanie. Układ chłodzenia w nowoczesnych samochodach ma głównie postać chłodzenia pośredniego – ciecz pośredniczy w procesie absorbując ciepło z silnika, które jest następnie chłodzone powietrzem dostarczanym przez chłodnicę.

Najczęstsze awarie w układzie chłodzenia

Zadaniem układu chłodzenia jest utrzymanie silnika w odpowiedniej temperaturze i niedopuszczenie do jego przegrzania w związku ze stałym obciążeniem termicznym podczas jego pracy. Jeżeli temperatura jest za wysoka, a przy tym pojawia się wyciek płynu chłodniczego, trzeba sprawdzić stan chłodnicy i jej przewodów. Wyciek może wiązać się z jej mechanicznym uszkodzeniem bądź też rozszczelnieniem jednego z wężyków. W takim wypadku trzeba wymienić wspomniane komponenty. Warto również sprawdzić stan nagrzewnicy i pompy wody, czy przypadkiem awaria nie wiąże się z ich nieszczelnością. Gdy natomiast poziom płynu chłodniczego maleje, a nie widać wycieku, problem jest poważniejszy. Może to świadczyć o przedostawaniu się płynu do komory spalania, co zwiastuje niebezpieczną awarię. W takiej sytuacji trzeba jak najszybciej odwiedzić warsztat, gdzie mechanicy znajdą przyczynę usterki (najczęściej jest nią uszkodzona uszczelka pod głowicą silnika) i dodatkowo odpowietrzą układ chłodzenia.

Po czym poznać zapowietrzony układ chłodzenia?

Zapowietrzony układ chłodzenia objawia się nieodpowiednią temperaturą silnika. Optymalna temperatura płynu chłodzącego w każdej porze roku znajduje się między 85 a 90 stopni Celsjusza. Temperatura poniżej lub powyżej tych wartości świadczy najprawdopodobniej o obecności pęcherzyków powietrza w płynie chłodniczym.

Kolejnym objawem widocznym dla gołego oka jest wyciek cieczy roboczej, jak również dym wydobywający się spod maski. Jeśli chodzi o wyciek, warto nie tylko szukać jego oznak wokół samochodu, pod nim oraz pod maską, ale również sprawdzić poziom płyn w zbiorniku wyrównawczym.

Regularne sprawdzanie jego poziomu pomoże wyłapać i rozwiązać problem we właściwym czasie. W przeciwnym razie może dojść nawet do zatarcia tłoka i gorszego smarowania, a w konsekwencji uszkodzenia silnika. Warto zatem zawczasu, w przypadku wystąpienia powyższych objawów, odpowietrzyć układ chłodzenia samodzielnie.

Jak odpowietrzyć układ chłodzenia?

Niestety wielu kierowców zapomina o regularnym sprawdzaniu poziomu płynu chłodzącego, a czasem nawet o konieczności jego wymiany. Jak każdy materiał eksploatacyjny, również on ma ograniczoną żywotność, podczas której jego właściwości są najbardziej optymalne. Jako interwał wymiany należy przyjąć okres co 2-3 lata. W międzyczasie należy sprawdzać poziom płynu, dolewać go w razie jego zmniejszenia oraz w razie potrzeby odpowietrzać układ. Usunięcie pęcherzyków powietrza z płynu jest również niezbędne podczas każdorazowej wymiany. Pamiętajmy również o tym, że mimo odpowiedniego poziomu cieczy układ chłodzenia może być zapowietrzony. Wiąże się to z tym, że pęcherzyki powietrza uzupełniają luki w cieczy, dlatego przed odpowietrzaniem układu chłodzenia trzeba zaopatrzyć się w nową butelkę płynu. Warto więc w takiej sytuacji obserwować temperaturę silnika, która zdradzi ewentualny problem w systemie i przeprowadzić procedurę jak najszybciej, aby zapobiec przegrzaniu jednostki napędowej i kosztownym naprawom. Temperatura nie zawsze skoczy gwałtownie, ale już niewielkie zmiany powinny skłonić nas do diagnostyki systemu.

Pierwszą kwestią przy odpowietrzaniu układu chłodzenia jest zakup nowego płynu chłodniczego na dolewkę. Najlepiej aby był on tego samego rodzaju, co stary płyn. Jednocześnie wybierając płyn uniwersalny, możemy go bez problemu dolać do każdej chłodnicy. Warto jednak pamiętać, aby nie dolewać zielonego płynu zawierającego glikol propylenowy, jeśli w układzie używana jest ciecz innego koloru. Resztę barw można ze sobą mieszać. Nie należy również wlewać do układu zwykłej wody.

Najważniejszą rzeczą, o której nie wolno zapomnieć przy odpowietrzaniu układu chłodzenia jest wystudzenie silnika. Nigdy nie odkręcaj korka zbiornika wyrównawczego na rozgrzanym silniku, ponieważ temperatura i ciśnienie w środku układu może doprowadzić do mocnego poparzenia.

 Dopiero gdy silnik będzie zimny, wykonaj po kolei następujące czynności: 

1. Otwórz maskę i odkręć korek zbiornika płynu chłodniczego.
2. Jeżeli poziom płynu jest poniżej oznaczenia MIN, dolej go do zbiornika do wartości między MIN i MAX.
3. Odpal silnik, ustaw dmuchawę na najwyższy poziom, a wiatrak na najniższy.
4. Obserwuj płyn w zbiorniku. Jeśli na jego powierzchni zaczną pojawiać się pęcherzyki powietrza, oznacza to, że układ jest zapowietrzony.
5. Pozwól silnikowi popracować, aż do osiągnięcia temperatury roboczej. Delikatnie zwiększ tym celu jego obroty. W silnikach ze wskaźnikiem temperatury odczekaj do jego nagrzania się do 90 stopni Celsjusza. Jeśli samochód nie jest wyposażony w tego typu wskaźnik, po osiągnięciu odpowiedniej temperatury załączy się chłodnica silnika.
   

   

6. Po nagrzaniu się jednostki napędowej pozostaw ją na chodzie jeszcze przez 5 minut, tak aby płyn porządnie się zagrzał. Sprawdzaj w międzyczasie, czy jego poziom spada i uzupełniaj go w razie potrzeby do odpowiedniego oznaczenia. Gdy płyn nagrzeje się całkowicie, pęcherzyki powietrza nie będą już widoczne, a układ zostanie całkowicie odpowietrzony.
7. Wyłącz silnik, dmuchawę i wiatrak. Sprawdź raz jeszcze poziom płynu w zbiorniku. Jeżeli opadł, oznacza to, że powietrze zostało usunięte z układu. Uzupełnij go ponownie.
8. Zakręć korek i przejedź krótki dystans ok. 2-3 km, po czym wystudź silnik i raz jeszcze zobacz, czy poziom cieczy w układzie jest odpowiedni.
9. Włącz dmuchawę i ogrzewanie na maksa. Jeśli wydobywa się z nich ciepłe powietrze, to oznacza, że w systemie nie ma więcej pęcherzyków powietrza, a procedura została wykonana poprawnie.

Jeżeli Twój samochód wyposażony jest w odpowietrzniki układu chłodzenia po pierwszym uruchomieniu silnika odkręć je i pozwól, aby powietrze opuściło system. Proces będzie zakończony, gdy z wylotów zacznie wydostawać się płyn. Wtedy można je z powrotem zakręcić, jednak nigdy na w pełni nagrzanym silniku. Odpowietrzniki najczęściej znaleźć można niedaleko nagrzewnicy lub też na obudowie termostatu.

Jak uzupełniać płyn chłodniczy, aby nie zapowietrzyć układu chłodzenia?

Najważniejsze jest, aby nie dolewać cieczy do pełna ani nie zakręcać szybko korka zbiornika wyrównawczego. Warto odpalić silnik i poczekać, aż pęcherzyki powietrza znikną z płynu. Dodatkowo, gdy brakuje wiele cieczy w zbiorniku, uzupełniaj ją pomału, małymi porcjami, aby zapobiec gwałtownemu obciążeniu termicznemu. Ponadto przed nadejściem zimy upewnij się, że płyn chłodniczy ma odpowiednią temperaturę krzepnięcia, aby nie zamarzł w ujemnych temperaturach i nie uszkodził przewodów chłodnicy. Jest to istotne, ponieważ w najgorszym przypadku może nawet dojść do uszkodzenia bloku silnika.