System ESP odgrywa kluczową rolę w poprawianiu bezpieczeństwa jazdy. Każdy kierowca powinien wiedzieć, za co odpowiada ten system i co zrobić w sytuacji awaryjnej.
Co to jest ESP?
ESP — to skrót angielskiej nazwy ‘Electronic Stability Program’, czyli po polsku Elektroniczny Program Stabilizujący. Jak sama nazwa na to wskazuje, jest to elektroniczny system stabilizacji toru jazdy, który pomaga wyjść z niebezpiecznych sytuacji na drodze, np. na bardzo śliskiej nawierzchni, przy omijaniu przeszkód i wykonywaniu innych manewrów na drodze, oraz przy zbyt szybkim wejściu w zakręt. Układ ESP wtedy rozpoznaje potencjalne zagrożenie i pomaga utrzymać właściwy tor jazdy, tym samym zapobiega powstawaniu niebezpiecznej sytuacji na drodze.
Historia esp w samochodzie
ESP został wprowadzony na rynek w 1995 roku po około 10 lat badań i testów. Jest on projektem koncernu Bosch, który zaprojektował system jako wyposażenie do mercedesa klasy S. Na samym początku ten system był wyłącznie montowany w samochodach klasy wyższej, ale z czasem zaczęto produkować ich więcej oraz koszty produkcji zostały obniżone. Teraz ten system można spotkać w samochodach z każdej półki cenowej.
W 2011 roku weszło w życie rozporządzenie europejskie, że system esp ma być seryjnie montowany we wszystkich samochodach osobowych sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej.
System esp i inne nazwy
Nazwa ESP i rozwiązanie technologiczne zostały opatentowane przez koncern Bosch i tylko ta firma ma prawo do używania tej nazwy. Z tego powodu w innych markach pojazdów ten układ występuje pod innymi nazwami, Nissan — VDC, Volvo — DSTC, BMW — DSC. Najbardziej popularne alternatywne nazwy to ESC (Electronic Stability Control — System Elektronicznej Stabilności) oraz DSC (Dynamic Stability Control — Dynamiczna Kontrola Stabilności), ale nazwy ‘system esp’ i ‘układ esp’ weszły na stałe do języka potocznego.
System ESP — zasada działania
Układ ESP to rozwinięcie układów ABS i ASR. System ABS, przeciwdziałając blokowaniu się kół podczas hamowania, odpowiada za utrzymywane sterowności i stabilności auta przy gwałtownym hamowaniu. System ASR ułatwia podjeżdżanie i jazdę po śliskiej nawierzchni, jednocześnie zapobiegając ślizganiu się kół. System ESP zawiera te wszystkie funkcje oraz jeszcze więcej.
W skład układu ESP wchodzi pompa hydrauliczna, moduł sterujący i kilka czujników — czujnik prędkości obrotowej każdego koła, czujnik momentu obrotowego przenoszonego na koła, czujnik prędkości obrotowej wokół osi pionowej,czujnik prędkości pojazdu, czujnik skrętu kierownicy, czujnik przyspieszenia poprzecznego, czujnik skrzyni biegów, czujnik ciśnienia płynu hamulcowego. Analizowane też są ciężar samochodu, ciśnienie opon i różnice w bieżnikach. Kiedy samochód skręca, układ ESP sam się uaktywnia i zaczyna kontrolować pozostałe dwa układy, czyli ABS i ABR.
Aż 25 razy na sekundę ESP mierzy kąt odchylenia i skrętu oraz prędkość każdego koła, aby móc zrekompensować błędy kierowcy, które mogą zaburzyć dynamikę poprzeczną pojazdu (ABS i ASR pilnują dynamiki wzdłużnej). Czujniki ESP zbierają pomiary kąta skrętu kierownicy i prędkości auta i przekazują te dane do modułu elektronicznego ESP, który na podstawie otrzymanych informacji określa tor pojazdu zamierzony przez kierowcę. Czujnik przyspieszania bocznego i czujnik prędkości obrotu pojazdu wokół własnej osi są natomiast odpowiedzialne za zidentyfikowanie rzeczywistego toru pojazdu. Jeśli zostaną wykryte różnice między zamierzonym a rzeczywistym torem jazdy, np. samochód zarzuca do przodu lub do tyłu, system ESP przejmuje kontrolę i stara się sprowadzić pojazd z powrotem na zamierzony przez kierowcę tor jazdy. Aby wytworzyć to przeciwne działanie, ESP włącza automatycznie hamulce jednego lub dwóch kół, jednocześnie kontrolując prędkość obrotową silnika.
Kierowca nie ma wpływu na samochód w trakcie aktywacji EPS. Jedyne co może zrobić, to rozpoznać rodzaj poślizgu i skręcić kierownicę w odpowiednią stronę.
Są 2 rodzaje poślizgu:Zalety systemu ESP
To fakt, że system EPS rzadko stosowany, ale może ocalić kierowcę i pasażerów w niebezpiecznej sytuacji na drodze. Stał się standardowym wyposażeniem każdego auta, ponieważ pozytywnie wpływa na poprawę bezpieczeństwa jazdy. Skutecznie wspomaga kierowcę, gdy jemu/jej grozi utrata panowania nad samochodem z powodu poślizgu na śliskim asfalcie lub podczas wykonywania gwałtownych manewrów, np. omijając przeszkodę. Oczywiście system ESP nie jest wszechpotężny, czyli nie uchroni przed wypadkiem, jeśli kierowca będzie szybko jeździł po oblodzonej nawierzchni. Jest to ostateczna deska ratunku.
Kiedy wyłączyć esp?
Wielu kierowców uważa, że system ESP obniża przyjemność prowadzenia jazdy i że system nigdy nie przebije doświadczonego kierowcy. To zależy od konkretnego modelu pojazdu i regulacji systemu. Kierowcy, którzy lubią dynamiczną jazdę, chcą wyłączyć układ ESP, jednak producenci rzadko na to pozwalają. W niektórych pojazdach możliwe jest ustawienie trybu ESP, tak aby kierowca mógł sobie pozwolić na bardziej dynamiczną jazdę, ale system ESP zareaguje w najbardziej niebezpiecznej sytuacji. W takiej sytuacji można zmienić moment interwencji układu, ale to jednak zmniejsza jego skuteczność. Ogólnie nie zaleca się wyłączania esp.
Awaria systemu stabilizacji tory jazdy esp
Sygnałem wadliwego systemu jest świecąca kontrolka esp na desce rozdzielczej.
Uwaga, jeśli zaświeciła się tylko na kilka chwil, to znaczy, że system właśnie działa, a jeśli kontrolka cały czas jest włączona, to może sugerować problemy z układem ESP. W przypadku awarii może też włączyć się kontrolka ABS. Aby rozpoznać problem, należy przeprowadzić diagnostykę komputerową.
Aby polepszyć skuteczność ESP, zadbaj o układ hamulcowy swojego pojazdu. System ESP nie pomoże, jeśli klocki hamulcowe będą zużyte, prowadnice będą zniszczone itd. Kontroluj także stan zawieszenia, zwłaszcza stan amortyzatorów; jeśli są zużyte, nie zapewnią odpowiedniego przylegania kół do nawierzchni.
Na sam koniec musisz pamiętać, że układ ESP nie jest w stanie oszukać praw fizyki ani nie zastąpi Twojego zdrowego rozsądku. Dlatego też powinien być traktowany wyłącznie jako plan B w razie zagrożenia, a Ty nigdy nie powinieneś / powinnaś zapominać o rozważnym prowadzeniu auta.
Skomentuj