Wibracje przy hamowaniu: najczęstsze przyczyny i rozwiązania problemu

Drgania podczas hamowania potrafią być bardzo uciążliwe. Szybkie wykrycie ich źródła i naprawa dotkniętego podzespołu jest kluczowa dla bezpieczeństwa jazdy. Przydatne wskazówki znajdziesz poniżej.

Drgania samochodu są nieprzyjemne dla kierowcy i pasażerów, ale mogą być również niebezpieczne, ponieważ wpływają niekorzystnie na inne elementy układu kierowniczego i zawieszenia. Zatem bagatelizowanie tego problemu może skończyć się poważniejszą awarią. W tym artykule wyjaśniamy, jakie są najczęstsze przyczyny wibracji przy hamowaniu i w jaki sposób można im zaradzić.

Drgania są zjawiskiem, które wpływa na komfort jazdy. Przyczyn wibracji może być wiele. Jeżeli jednak pojawiają się na nadwoziu, kierownicy lub pedale hamulca przy intensywnym hamowaniu, oznacza to, że ich źródłem jest najprawdopodobniej awaria układu hamulcowego. Często, aby zaradzić tej sytuacji, pozostaje jedynie wymiana tarcz, klocków lub zacisków hamulcowych, jeżeli ich stan wskazuje na zużycie.

Wibracje nadwozia podczas hamowania

Najczęstszą przyczyną wibracji przenoszących się na nadwozie jest skrzywienie tarcz hamulcowych. Jeżeli drgania stają się mocniejsze przy wielokrotnym hamowaniu podczas jazdy z dużą prędkością, to zużycie tarcz jest niemal potwierdzone. W takim przypadku należy jak najszybciej odwiedzić warsztat samochodowy. Do deformacji tarcz dochodzi, gdy kierowca hamuje gwałtownie wtedy, gdy koła są skręcone lub gdy wjedzie nagle w zimną kałużę. Rozgrzane tarcze w kontakcie z zimną wodą będą stygły nierównomiernie, co spowoduje ich pofałdowanie. Nadmierne przegrzanie, kiepskiej jakości komponenty lub niewłaściwy montaż są jednak częstszymi przyczynami bicia tarcz. Podobne oznaki występują w przypadku hamulców bębnowych, kiedy to bębny na skutek przegrzania nierównomiernie się zużywają i odkształcają.

Drgania pedału hamulca przy hamowaniu

Powodem wibracji odczuwanych na pedale hamulca przy hamowaniu może być niewłaściwy moment dokręcenia śruby podczas montażu tarczy do piasty koła. To skutkuje tym, że tarcza odkształca się w miejscu styku z piastą, powodując pulsowanie pedału hamulca. W tym wypadku należy wymienić tarcze na odpowiedniej osi i dokręcić je przy zachowaniu zalecanego momentu dokręcenia i kolejności montażu elementów złącznych. Kolejną przyczyną drgań na pedale jest montaż tarczy na nieoczyszczonej piaście koła. Rdza na piaście powoduje bicie osiowe tarczy, jak również przyspieszone zużycie klocków hamulcowych. Ślady korozji wystarczy usunąć za pomocą papieru ściernego lub szczotki drucianej przed montażem. Powodem, dla którego pedał hamulca wibruje może być również zablokowany tłoczek zacisku hamulca w wyniku korozji. Tutaj sprawdzi się zestaw naprawczy zacisku. Trzeba również pamiętać o odpowiednim ustawieniu geometrii kół, ponieważ źle wyważone koła również mogą przyczyniać się do pojawiania się wibracji na pedale hamulca i na kierownicy.

Wibracje kierownicy podczas hamowania

Drgania odczuwane na kole kierownicy wiążą się przede wszystkim z przegrzaniem układu hamulcowego w wyniku zbyt intensywnego i gwałtownego hamowania. Krzywe tarcze hamulcowe są powodem, dla którego drga nie tylko nadwozie, ale i również kierownica w samochodzie. W tym przypadku nie pozostaje nic innego, jak wymiana tarcz. Problemem mogą być również źle dobrane klocki hamulcowe, które w nierównomierny sposób wycierają powierzchnię tarczy, powodując bicie na kierownicy. Długotrwała jazda w niekorzystnych warunkach, np. w górach doprowadza do zwichrowania tarcz, czyli punktowego spadku ich grubości poniżej dopuszczalnej granicy (9-12 mm dla tarcz pełnych i 18-25 mm w przypadku części wentylowanych), a w konsekwencji do powstawania drgań. W takich warunkach należy hamować silnikiem, odciążając hamulce, a po standardowym hamowaniu zwalniać stopniowo, aby tarcze miały czas ostygnąć równomiernie.

Przyczyny i rozwiązania

 Dla wykluczenia lub potwierdzenia występowania przyczyn drgań samochodu podczas hamowania oraz możliwych rozwiązań problemu możesz posłużyć się tą listą: 

1. Niewłaściwy montaż
   Niewłaściwie dokręcona tarcza powoduje bicie na styku z piastą. Natomiast zbyt mocno dokręcona śruba powoduje deformację części. Rozwiązaniem tego problemu jest demontaż tarczy i wymiana na nową z odpowiednim momentem dokręcenia. Przy wymianie używa się czujnika zegarowego do pomiaru dopuszczalnej różnicy grubości na powierzchni tarczy, a tym samym jej bicia. Wartość ta wynosi zaledwie 0,01-0,02 mm. Jeżeli pomiędzy piastą koła a tarczą znajdują się zanieczyszczenia lub rdza, ich kontakt jest ograniczony. W takim wypadku trzeba zdjąć tarczę i usunąć brud z obu powierzchni.
   Należy również sprawdzić, czy uniwersalne felgi aluminiowe nie są przyczyną powstawania wibracji podczas hamowania. Jeżeli elementy, które dopasowują je do piasty koła uległy uszkodzeniu lub też brakuje ich z jakiegoś powodu, na tarczy występuje bicie. Należy dokonać jego pomiaru po zamontowaniu felgi. W razie występowania nadmiernego bicia konieczna jest regeneracja lub wymiana felgi.
2. Zużycie i nierównomierna grubość tarczy
   Grubość tarczy powinna być taka sama na całym obszarze tarcia z klockiem. W razie nierówności kontakt pomiędzy częściami nie jest ciągły, co prowadzi do odczuwania drgań z układu hamulcowego. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być nieodpowiednie dotarcie hamulców. Po wymianie klocków należy przez jakiś czas hamować łagodnie, dzięki czemu ich materiał cierny dopasuje się do powierzchni tarczy. Zbyt częste hamowanie, gdy części są mocno rozgrzane może doprowadzić do przywarcia kawałka materiału ciernego z klocka. Użyj szczotki drucianej lub papieru ściernego, aby ostrożnie usunąć materiał ze zdeformowanej tarczy. Dzięki tym narzędziom poradzisz sobie również ze śladami korozji na zaciskach hamulcowych. Jeżeli doszło do zatarcia zacisku, można go zregenerować, kupując zestaw naprawczy i wymieniając jego zablokowany tłoczek lub sworznie prowadzące. Pamiętaj także o tym, że tarcze i klocki hamulcowe są częściami zużywalnymi ze względu na specyfikę swojej pracy obejmującej tarcie. Producenci sugerują wymianę klocków po przejechaniu ok. 30 000 km. Wraz z wymianą tych elementów zaleca się jednoczesną wymianę tarczy. Jednakże przy normalnym użytkowaniu samochodu można je wymieniać co 60 000 km. Wymieniając klocki, można także zdecydować się na toczenie powierzchni tarczy hamulcowej, jeśli jej stan na to zezwala. Dzięki temu oba elementy będą do siebie odpowiednio przylegały.
3. Przegrzanie i deformacja tarczy
   Wibracje pojawiają się również wtedy, gdy tarcza jest odkształcona w wyniku przegrzania i zbyt mocno styka się z klockiem. Do przegrzania dochodzi najczęściej, gdy hamulce są eksploatowane zbyt intensywnie, stąd tarcze nie są w stanie właściwie odprowadzać ciepła. Przegrzane miejsca można rozpoznać po ich błękitnej barwie lub ciemniejszym odcieniu niż pozostała powierzchnia części. Świadczy to o zużyciu tarczy i konieczności jej wymiany. W takiej sytuacji należy również wymienić klocki. Jeżeli hamulce się przegrzewają, a na tarczy nie ma odbarwień, jednak jest ona zdeformowana, przyczyny należy szukać w klockach hamulcowych. Ich nieodpowiednia jakość powoduje ich szybkie przegrzanie, które przenosi się również na tarczę, doprowadzając do awarii układu hamulcowego. Z tego względu warto zawsze dobierać produkty o wysokiej jakości w celu uniknięcia przedwczesnej wymiany komponentów.