Jazda bez prawa jazdy: kary i konsekwencje

Jakie są kary za prowadzenie pojazdu bez wymaganych uprawnień? Art. 94 kodeksu wykroczeń wyraźnie zaznacza, że „kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu prowadzi pojazd, nie mając do tego uprawnień, podlega karze grzywny”. Tyczy się to nie tylko sytuacji, w której dana osoba nie posiada w ogóle uprawnień do prowadzenia pojazdu. Chodzi również o przypadki, w których kierowca posiadający prawo jazdy danej kategorii wsiada za kółko pojazdu, na który nie ma uprawnień. Dla przykładu prawo jazdy kategorii B umożliwia prowadzenie samochodu osobowego, ale już nie ciężarówki.

Czy można jeździć bez prawa jazdy przy sobie? Od 5 grudnia 2020 r. polscy kierowcy nie muszą już zabierać ze sobą wszędzie prawa jazdy. Przed tą datą podczas kontroli policyjnej można było dostać mandat za brak prawa jazdy w wysokości do 250 zł. Na ten moment nie ma obowiązku posiadania go przy sobie. Możesz zostawić prawo jazdy w domu. Liczy się to, iż posiadasz uprawnienia do kierowania konkretnego pojazdu.

Jazda bez prawa jazdy: jakie są kary?

Pozytywnie zdany egzamin i uzyskanie odpowiednich uprawnień jest dowodem posiadania niezbędnych umiejętności i znajomości zasad ruchu drogowego. Jakie są kary za jazdę bez prawa jazdy? To zależy od paru czynników:

•  Prowadzenie pojazdu bez prawa jazdy przy sobie  – od kiedy można jeździć bez prawa jazdy? – od 5 grudnia 2020 r. zniesiono obowiązek posiadania przy sobie tego dokumentu. Nie trzeba już jeździć z blankietem, podobnie jak z dowodem rejestracyjnym i dowodem ważnego ubezpieczenia OC. W przypadku kontroli dane kierowcy policja sprawdzi bezpośrednio w specjalnym systemie danych CEPiK (Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców). Dlatego nie ma kary za brak dokumentacji przy sobie. Dotyczy to wyłącznie uprawnień wydanych w Polsce. Posiadacze prawa jazdy, które zostało wydane poza granicami Polski, muszą je mieć zawsze przy sobie podczas jazdy.
•  Prowadzenie pojazdu bez zezwolenia  – art. 94 kodeksu wykroczeń mówi więcej na temat tej sytuacji. Zgodnie z nim każdy, kto prowadzi pojazd bez posiadania niezbędnych uprawnień, podlega karze grzywny. Według nowych zasad mandat w tym przypadku może wynosić od 500 zł do 5000 zł. Tyczy się to osób, które nigdy nie otrzymały prawa jazdy.
•  Utrata uprawnień  – prawo jazdy można stracić, jeśli spowodowało się wypadek drogowy, uciekło z miejsca wypadku lub było za kółkiem pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Jeśli prowadzisz pojazd, nie posiadając uprawnień, podlegasz karze ograniczenia lub pozbawienia wolności do dwóch lat. Sąd może również orzec zakaz prowadzenia pojazdów na okres do 15 lat. Jeśli kierowca, który otrzymał taki zakaz, nadal próbuje siadać za kółko, może zostać pozbawiony wolności na okres od trzech miesięcy do pięciu lat, zgodnie z art. 244 kodeksu karnego.

Jazda samochodem bez prawa jazdy – jakie są konsekwencje dla osób, które decydują się na jazdę bez ważnego prawa jazdy lub prowadzą auto, mimo że odebrano im dokumenty lub zakazano prowadzenia pojazdów? Do tej pory osoba, która nigdy nie posiadała prawa jazdy, prowadziła samochód lub inny pojazd bez uprawnień, była karana grzywną w wysokości od 300 do 500 zł, przy czym surowsza kara groziła tylko tym, którzy w przeszłości z jakiegoś powodu stracili prawo jazdy. Od początku 2022 roku wszystkie kwestie związane z prowadzeniem samochodu lub motocykla bez odpowiedniego zezwolenia muszą być rozpatrywane przez sąd. Surowe kary grożą także rodzicom, których dzieci jeżdżą na rowerze bez karty rowerowej.

Za jazdę jakimkolwiek pojazdem mechanicznym bez posiadania odpowiednich uprawnień grozi grzywna i zakaz prowadzenia pojazdów. Mandat za brak prawa jazdy wynosi co najmniej 1500 zł. Z kolei osoba decydująca się na jazdę na rowerze lub elektrycznej hulajnodze bez zezwolenia podlega karze grzywny do 1500 zł. Wcześniej prowadzenie pojazdu z nieodpowiednim prawem jazdy, np. motocykla z prawem jazdy kategorii B, samochodu z prawem jazdy kategorii A, było karane mandatem w wysokości 300 zł. Kara za jazdę bez prawa jazdy w ogóle była wówczas w formie grzywny w wysokości 500 zł. Jednak od 1 stycznia kary za te przewinienia wzrosły znacząco!

Minimalna kara za prowadzenie samochodu lub motocykla (lub też samochodu z przyczepą, jeśli jej masa przekracza limit określony w dokumencie) wynosi 1500 zł, a maksymalna: 30 000 zł! Sądy mogły wcześniej decydować o zakazie prowadzenia pojazdów, ale obecnie są do tego zobowiązane. Wcześniej, jeśli nie doszło do kolizji, zwykle kończyło się to mandatem. Na ten moment zakaz prowadzenia pojazdów musi być rozpatrywany przez sąd. Z tego powodu z nowego taryfikatora mandatów usunięto grzywny w wysokości 300 zł lub 500 zł za jazdę bez uprawnień. Nowe kary dla kierowców jeżdżących bez uprawnień obejmują również zakaz prowadzenia pojazdu minimalnie przez sześć miesięcy, a maksymalnie przez trzy lata zgodnie z art. 94 kodeksu wykroczeń.

Jaka jest różnica między prowadzeniem pojazdu bez uprawnień a prowadzeniem pojazdu wbrew zakazowi? Pierwsze z nich stanowi wykroczenie, drugie to już przestępstwo. Kara za prowadzenie pojazdu wbrew zakazowi zasądzonemu przez sąd wynosi pięć lat pozbawienia wolności.

Prawdziwy problem pojawia się, gdy kierowca bez uprawnień uczestniczy w wypadku. Gdy będzie on ofiarą błędu innego kierowcy, otrzyma karę za wykroczenie, a firma ubezpieczeniowa odmówi wypłaty odszkodowania z polisy autocasco. Kierowcy, którzy spowodowali wypadek nie posiadając w ogóle uprawnień, znajdują się w jeszcze bardziej skomplikowanej sytuacji. Poza karą za jazdę bez prawa jazdy należy również uwzględnić kary ze strony ubezpieczyciela. Oznacza to, że firma ubezpieczeniowa wypłaca stronie winnej zdarzenia kwotę na naprawę samochodu. Jednak natychmiast po tym fakcie towarzystwo ubezpieczeniowe zażąda od sprawcy wypadku zwrotu kwoty wynikającej z ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.

Jazda bez prawa jazdy (po trzymiesięcznym zatrzymaniu prawa jazdy)

Kierowcom, którzy przekroczą dozwoloną prędkość o ponad 50 km/h lub więcej w terenie zabudowanym, odbiera się prawo jazdy na trzy miesiące, a ponadto zostają ukarani grzywną i punktami karnymi. Jeśli spróbują wsiąść za kierownicę mimo braku prawa jazdy, dokument zostanie zatrzymany na kolejne trzy miesiące, a jeśli mimo wszystko ponownie wsiądą za kółko, prawo jazdy zostanie im całkowicie odebrane (odebranie uprawnień). Oznacza to, że aby uzyskać prawo jazdy i móc ponownie prowadzić samochód, dana osoba musi ponownie odbyć kurs teoretyczny i praktyczny oraz zdać egzamin państwowy. Jeśli osoba, której całkowicie odebrano uprawnienia, nadal prowadzi samochód, może być ścigana zgodnie z art. 180a kodeksu karnego.

Pozbawienie uprawnień do kierowania pojazdami – jakie są kary za jazdę bez uprawnień w 2022 roku?

Prowadzenie pojazdu bez dokumentu (przez osobę, która nigdy nie posiadała prawa jazdy), nieposiadanie odpowiedniej kategorii uprawnień oraz prowadzenie pojazdu, gdy dokument jest tymczasowo zatrzymany, są z zasady klasyfikowane jako wykroczenia z zgodnie z art. 94 kodeksu wykroczeń. Prowadzenie pojazdu po utracie uprawnień jest poważniejszym przestępstwem według wspomnianego już art. 180a kodeksu karnego. Kodeks karny przewiduje karę grzywny od 10 do 2000 zł dziennie, zakaz prowadzenia pojazdów do 15 lat oraz karę ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do dwóch lat. Z kolei kierowcy, którzy usiłują prowadzić pojazd mimo sądowego zakazu, mogą podlegać karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, grzywnie od 10 do 2000 zł dziennie oraz zakazowi prowadzenia pojazdów do 15 lat – w ramach art. 244 kodeksu karnego.

Za jazdę bez zezwolenia grożą bardzo surowe kary, łącznie z karą pozbawienia wolności. W przypadku trafienia sprawy do sądu kara zależy od skali popełnionego czynu. Oprócz grzywien sądowych wielu kierowców ma również znaczne długi z tytułu odszkodowań ubezpieczeniowych. W niektórych przypadkach sięgają one milionów złotych!

Co grozi za jazdę bez prawa jazdy?

Jeśli zapomnisz zabrać ze sobą prawo jazdy w 2022 r. i doprowadzisz do wypadku, będziesz odpowiadać tylko za kolizję, ale nie za brak dokumentu. Nie jest to powód, dla którego ubezpieczyciel może odmówić wypłaty pieniędzy poszkodowanemu w ramach ubezpieczenia OC. Wszystkie pojazdy mechaniczne w Polsce muszą posiadać ubezpieczenie OC. Ubezpieczenie musi być ciągłe, nawet jeden dzień bez opłaty składki sprawi, że Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny będzie mógł nałożyć karę za brak ubezpieczenia.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej zostało stworzone w celu ochrony wszystkich osób uczestniczących w wypadku. Dzięki temu ofiara nie musi ubiegać się o odszkodowanie od sprawcy wypadku, a sprawca nie musi wypłacać pieniędzy z własnej kieszeni. Trzeba jednak pamiętać, że istnieją pewne zasady dotyczące korzystania z ochrony, jaką zapewnia OC. Jedną z tych zasad jest to, że w przypadku prowadzenia pojazdu bez wymaganych uprawnień, sprawca ewentualnego wypadku musi sam zapłacić kwotę odszkodowania należną poszkodowanej osobie. W takim przypadku zależnie od polisy ubezpieczeniowej, na podstawie której będzie wypłacane odszkodowanie, dzieje się, co następuje:

Jakie są konsekwencje, w przypadku gdy pożyczysz samochód osobie bez prawa jazdy i spowoduje ona wypadek? Nie otrzymasz odszkodowania na mocy autocasco, ale możesz od kierującego pojazdem zażądać, aby zwrócił Ci koszty potrzebne do naprawy samochodu po stłuczce/wypadku. Jeśli jednak nie odda on dobrowolnie pieniędzy na naprawę auta, jedynym wyjściem na odzyskanie tych kosztów jest wszczęcie postępowania sądowego.

Jeśli prowadzisz pojazd bez uprawnień, musisz być świadomy ryzyka, jakie podejmujesz. Jeśli w wyniku wypadku dojdzie do trwałego uszkodzenia ciała lub jeśli jedna z osób uczestniczących w wypadku poniesie śmierć, wysokość odszkodowania może wynieść nawet ponad milion złotych. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny jest odpowiedzialny za wypłacanie odszkodowania osobom poszkodowanym w wypadkach spowodowanych przez osobę nieubezpieczoną lub gdy nie ma możliwości zidentyfikowania sprawcy.

Nie wolno również zapominać, że za umożliwienie prowadzenia pojazdu osobie, która nie ma do tego w ogóle uprawnień, można dostać karę grzywny. Jazda bez prawa jazdy z osobą posiadającą prawo jazdy nie uprawnia do prowadzenia samochodu. Pasażerowie w tym przypadku są współwinni.

Problematyczne może być również zgubione prawo jazdy: co robićw takiej sytuacji?Na to pytanie odpowiada jeden z naszych artykułów. A jeszcze inny podpowie Ci, jak odnowić prawo jazdy.

Czy można jeździć bez odebranego prawa jazdy po pozytywnie zdanym egzaminie?

Egzamin na prawo jazdy za Tobą i nie możesz się doczekać, kiedy otrzymasz swoje prawko? Teraz, gdy masz już dowód na umiejętności prowadzenia samochodu, zadajesz sobie pytanie, czy możesz jeździć bez prawa jazdy po zdaniu egzaminu? Odpowiedź jest krótka i zwięzła: nie. Bez tego dokumentu nie można prowadzić pojazdów. Niezastosowanie się do tej zasady będzie traktowane jako jazda bez uprawnień, co będzie wiązało się z karą grzywny w razie kontroli. Jest to również niestety podstawa do orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów w przypadku wniesienia sprawy do sądu. Prowadzenie pojazdu bez prawa jazdy i w takich okolicznościach nie jest w ogóle dobrym pomysłem.

Elektroniczne prawo jazdy

Postęp technologiczny otworzył wiele możliwości, również w kwestii zapisu i przechowywania dokumentów. Zgodnie z prawem nie jest już konieczne posiadanie przy sobie prawa jazdy podczas prowadzenia samochodu. Można posłużyć się np. tzw. mPrawo Jazdy. Od 5 grudnia 2020 r. na smartfonach można przechowywać ten dokument, który będzie przydatny w razie spisywania danych podczas kontroli. Dzięki aplikacji mObywatel aktywujesz swoje prawo jazdy w wersji elektronicznej. Do tego potrzebny jest tzw. profil zaufany. Utworzenie profilu zaufanego i ściągnięcie aplikacji jest bezpłatne.