Właściwa proporcja powietrza co do paliwa ma niezwykle ważny wpływ na pracę silnika. Zużycie paliwa wzrośnie, jeśli będzie za mało powietrza, a jeśli będzie go za dużo, to silnik traci moc. To właśnie przepływomierz powietrza czuwa nad tym, aby powietrza nie było za dużo, ani za mało.
Zasada działania przepływomierza
Głównym zadaniem przepływomierza powietrza jest mierzenie ilości powietrza, które trafia do silnika. Jest zamontowany w układzie dolotowym, tuż za filtrem powietrza. Informacja o pomiarach powietrza jest przekazywana do sterownika jednostki napędowej, który decyduje, ile paliwa trzeba dostarczyć do komory spalania. Sterownik również koryguje ilość paliwa, które wchodzi w skład mieszanki stechiometrycznej. Oprócz mierzenia ilości powietrza, przepływomierz pełni również rolę w prawidłowej pracy silnika. W silnikach typu dieselumożliwia mniejsze zużycie ilości paliwa, a także ogranicza emisję szkodliwych spalin do atmosfery.
Przepływomierz musi zostać dobrany do konkretnego samochodu. Przy zakupie należy wziąć pod uwagę numer VIN lub rocznik i model pojazdu.
Co to jest mieszanka stechiometryczna?
Mieszanka stechiometryczna to mieszanina powietrza i paliwa w odpowiednich proporcjach, która odpowiada za zasilanie silnika spalinowego. Optymalna mieszanka paliwowo-powietrzna jest wówczas, kiedy 1 kg spalonego paliwa przypada na 14.7 kg powietrza. Jeśli zachowane są te wartości, to paliwo całkowicie się spala i generuje maksymalną ilość energii. Czasami proporcje mogą być inne, skład zawsze należy dopasować do konkretnego silnika. Idealny skład mieszanki stechiometrycznej jest bardzo ważny w silnikach benzynowych z zapłonem iskrowym. Bardzo łatwo zaburzyć pracę takiego silnika, jeśli zostanie dobrana niewłaściwa dawka paliwa.
Rodzaje przepływomierzy
Istnieją 3 typy przepływomierzy. Budowa przepływomierzy i ich zasada działania znacznie się różnią od siebie, dlatego też do każdego trzeba podejść indywidualnie.
Objawy uszkodzenia przepływomierza
- ! Nadmierne zużycie paliwa
- ! Nagły i odczuwalny spadek mocy silnika
- ! Gaśnięcie jednostki napędowej
- ! Nierówna praca silnika na biegu jałowym i na najwyższym biegu
- ! Wibracje podczas postoju
- ! Niewłaściwy skład spalin
- ! Samochód ma trudności w przyspieszaniu po naciśnięciu pedału gazu; szarpie przy przyspieszaniu
- ! Samochód będzie zachowywał się tak, jak w trybie awaryjnym. Na desce rozdzielczej może pojawić się kontrolka “check engine”.
- ! Pojawia się sygnał, że przepływ jest za niski lub za wysoki.
Samemu ciężko w 100% określić, czy przepływomierz jest uszkodzony. Wspomniana wyżej kontrolka “check engine” może również sygnalizować inne problemy, chociażby awarię sondy lambda. Podobnie sytuacja wygląda z komunikatami “Przepływ powietrza za niski”; usterka nie musi dotyczyć czujnika przepływomierza, a układu EGR, np. zawór EGR jest cały czas otwarty lub zablokowany.
Przepływomierz nie jest elementem eksploatacyjnym, czyli nie zużywa się, ale jest podatny na uszkodzenia. Jego awarie są zazwyczaj spowodowane przez zaniedbywanie innych części.
Przyczyny uszkodzenia przepływomierza
Przepływomierze, zwłaszcza te masowe, nie lubią zanieczyszczeń i brudu. Zapchany filtr powietrza jest najczęściej winowajcą. Dużo kierowców zaniedbuje filtr powietrza, który może spowodować awarię przepływomierza. Filtry powietrza należy regularnie wymieniać. Nie warto korzystać ze sportowych filtrów oraz tanich zamienników. Sportowe filtry przepuszczają więcej powietrza, co może spowodować jeszcze więcej awarii.
Problemów może również narobić zabrudzona przepustnica. Kierowca powinien wyczyścić korpus przepustnicy, który także odpowiada za kontrolowanie ilości powietrza przepływającego do komory spalania.
Przepływomierze są równie często uszkadzane z powodu problemów z instalacją gazową. Ten problem dotyczy głównie samochodów z tanimi i źle wyregulowanymi instalacjami LPG. W kolektorze dolotowym może dojść do „strzałów”. Przepływomierz może przestać poprawnie funkcjonować już po pierwszym „strzale” lub po kilku, jeśli kierowca ma szczęście. Niewłaściwe funkcjonowanie instalacji gazowej dotyka głównie przepływomierzy klapkowych. Płomień zwrotny powoduje gwałtowne zamknięcie klapy, co prowadzi do jej rozsadzenia. Można ją posklejać, ale nie będzie tak sprawna, jak przed usterką.
Woda może zaburzyć funkcjonowanie przepływomierza. Do elementu pomiarowego może dostać się mgiełka wodna i w rezultacie drucik może się przypalić albo spowodować pęknięcierozgrzanego elementu. Jest to spowodowane dynamiczną jazdą po wodzie. Ta awaria jest najczęściej spotykana w samochodach terenowych.
Szkodliwe są również opary oleju, które dostają się za pośrednictwem zużytej turbosprężarki lub odmy jednostki i osiadają na powierzchni przepływomierza.
Czujnik przepływu powietrza może przestać pracować z powodu braku styku na złączach elektrycznych, które jest spowodowane zaśniedziałymi przewodami wtyczki lub uszkodzeniem elementu pomiarowego.
Może się też zdarzyć, że część została fabrycznie uszkodzona, ale takie sytuacje występują bardzo rzadko, zwłaszcza w przypadku tanich zamienników.
Czyszczenie przepływomierza
Usterka przepływomierza nie oznacza, że trzeba zakupić nowy podzespół. Można samemu spróbować wyczyścić elementy robocze. Do tego można użyć łatwo dostępne środki, takie jak benzyna ekstrakcyjna, alkohol izopropylowy, spirytus o wysokiej czystości. Najbardziej efektywny będzie jednak preparat przeznaczony do czyszczenia przepływomierzy. Należy to zrobić ostrożnie, aby nie uszkodzić żadnych elementów i aby żadne ciało obce nie dostało się do układu.
Eksperci i mechanicy nie są pewni, czy czyszczenie przepływomierza jest skuteczne. W przypadku uszkodzenia mechanicznego wymiana jest konieczna. Koszt nowego zamiennika może wynieść nawet kilkaset złotych (oczywiście dostępne są tanie zamienniki, ale lepiej ich unikać). Dlatego też warto kontrolować stan innych części, między innymi filtra powietrza (od niego trzeba zacząć!), turbosprężarki, przepustnicy.
Przepływomierz to element, który łatwo przeoczyć. Trzeba o niego dbać, ponieważ ma on bezpośredni wpływ na pracę silnika.
Skomentuj